جشنهاي باستان :

در متون ادبي قوم آريا از جمله اقوام شاد بوده اند كه از هر فرصتي براي شادي و دور هم بودن و به ياد هم بودن استفاده مي كرده اند . در متون ادبي بيشتر از سه جشن مهم آريايي به نامهاي جشن نوروز كه در ابتداي سال و اول فروردين انجام مي گرفته و يادگار جمشيد كياني و زمان تاجگذاري اوست . جشن ديگر جشن مهرگان در ابتداي مهر ماه و در برخي منابع در 16 مهر ماه انجام مي گرفته و زمان پيروزي فريدون بر ضحاك مي باشد و جشن ديگر جشن سده كه در دهم بهمن ماه انجام مي گرفته است . ديگر جشن معروف جشن تيرگان كه زمان جانفشاني آرش كمانگير مي باشد . اما از اين جشن در اشعار شعرا چندان اثري نيست . البته جشنهاي ديگري هم وجود داشته كه مانند سه جشن اول همگاني نبوده و هميشه اجرا نمي شده است . قاآني جشنهاي معروف را در يك تركيب بند آورده كه جالب است :

 بوالعجب هنگامه ای خلق جهان آراستند       طرفه جشنی جانفزا پیر و جوان آراستند

گر نشد بیت‌الشرف بیت‌الهبوط آفتاب            جشن نوروزی چرا در مهرگان آراستند

تا ز تنشان روح نگریزد ز شادی در عروق     رشته‌ها هر یک ز بهر حبس جان آراستند

جان به تنشان تازه شد از تنگ ظرفی لاجرم      جای اول روح را در استخوان آراستند

تا حَمَل را باز نشناسد ز جدی آهوی چرخ      جشن نوروزی دو مه پیش از کمان آراستند

يكي از پركاربردترين كلمات در رباعيات خيام كلمه مي مي باشد البته به جز خود كلمه مي گاهي خيام از آب انگور و يا شراب و يا باده استفاده مي كند در حدود نيمي از رباعيات خيام داراي كلمه مي مي باشد . در برخي رباعيات موضوع درباره مي و مي خواري مي باشد و در برخي نيز چندان تكيه اي بر مي نمي باشد . ابياتي مانند :

« گر می نخوری طعنه مزن مستانرا          بنیاد  مکن  تو  حیله و  دستانرا

توغره بدان مشوکه می می نخوری       صدلقمه خوری که می غلامست آنرا»

در مجموعه رباعيات خيام است كه شايد با بقيه فرق دارد و در آن نه تنها از مي خواري تمجيد نشده بلكه آنرا عملي حدودا ناپسند معرفي مي نمايد .

در رباعيات سيزده گانه مونس الاحرار كه مستند ترين رباعيات خيام مي باشد نيز در شش رباعي درباره ي مي و باده سخن به ميان آمده است . كه در اين رباعيات نيز همان مفهوم رباعيات آورده شده در نسخه هاي غني – فروغي و نسخه هدايت كه از معتبرترين نسخه هاي رباعيات خيام مي باشند بيان گرديده است .

ای آنکه نتیجه ي چهار و هفتی      وز هفت و چهار دایم اندر تفتی

می خور که هزار بار بیشت گفتم     باز آمدنت نیست چو رفتی رفتی